Osoby z niepełnosprawnościami stanowią ważną część naszego społeczeństwa. Ich obecność na rynku pracy to nie tylko kwestia prawa, ale przede wszystkim równości, godności i szacunku. Misją Państwowej Inspekcji Pracy jest ochrona praw pracowniczych i dbałość o bezpieczne oraz godne warunki zatrudnienia. Szczególnego znaczenia nabiera to w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami, które na rynku pracy często spotykają się z barierami i uprzedzeniami.
Z myślą o tych wartościach 10 września 2025 r. w Olsztynie odbyła się konferencja poświęcona zagadnieniom dostępności i równego traktowania w zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami. Wydarzenie zostało zorganizowane z inicjatywy Wojewody Warmińsko-Mazurskiego, we współpracy z Okręgowym Inspektoratem Pracy w Olsztynie oraz Olsztyńskim Oddziałem Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Konferencja zgromadziła przedstawicieli administracji publicznej, instytucji kontrolnych i wspierających osoby z niepełnosprawnościami, a także pracodawców i organizacje społeczne.
Konferencję otworzył Wicewojewoda Warmińsko-Mazurski Mateusz Szauer, który w swoim wystąpieniu podkreślił wagę podejmowanej problematyki oraz konieczność ścisłej współpracy instytucji publicznych na rzecz równego traktowania osób z niepełnosprawnościami.
Do zebranych zwrócił się również Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki, który nie mógł uczestniczyć w wydarzeniu osobiście, ale skierował do uczestników nagrane przesłanie:
Tematyka zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami jest mi bardzo bliska, nie tylko jako Głównemu Inspektorowi Pracy, ale również jako człowiekowi, który lubi pomagać innym – podkreślił Marcin Stanecki. – W Polsce mamy około 4 miliony osób z niepełnosprawnościami, z czego pracuje jedynie 750 tysięcy. Do Państwowej Inspekcji Pracy wpływa wiele skarg dotyczących m.in. nierównego traktowania, mobbingu, pracy w godzinach nadliczbowych czy niewypłacania wynagrodzeń. To pokazuje, że nasze działania szkoleniowe i informacyjne muszą być konsekwentnie kontynuowane i wzmacniane.
Swoje wystąpienie w formie nagrania przesłała także Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Katarzyna Kotula, która zaakcentowała znaczenie działań rządu na rzecz włączania osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne i zawodowe.
Zależy nam na tym, aby pracownicy służby cywilnej, w tym osoby z niepełnosprawnościami, czuli się bezpiecznie i mieli zapewnione odpowiednie warunki pracy. Tworzenie otwartego i dostępnego środowiska pracy to nie tylko obowiązek, ale także wyraz szacunku wobec każdego człowieka.
„Dostępność – od idei do działania”
Tomasz Wojakowski, Pełnomocnik do Spraw Dostępności w Oddziale Warmińsko-Mazurskim PFRON, zaprezentował wystąpienie „Od obowiązku do jakości – jak budować kulturę dostępności w instytucjach publicznych”. Podkreślił, że dostępność nie jest jedynie wymogiem prawnym, ale przede wszystkim elementem podnoszącym jakość obsługi i otwierającym nowe możliwości dla obywateli, w tym dla osób z niepełnosprawnościami.
„W kierunku dostępności – zatrudnienie, godność, równość”
dr Łukasz Sztych, Zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Olsztynie ds. Prawno-Organizacyjnych, w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na problem dyskryminacji w miejscu pracy, której wciąż doświadczają osoby z niepełnosprawnościami. Podkreślił, że równe traktowanie pracowników jest obowiązkiem każdego pracodawcy wynikającym z przepisów Kodeksu pracy. Omówił również przykłady skarg, które trafiają do Państwowej Inspekcji Pracy, wskazując na potrzebę większej świadomości i wrażliwości społecznej.
Bogdan Gajlewicz, Starszy Inspektor Pracy – Główny Specjalista, przybliżył działania kontrolne prowadzone w Zakładach Pracy Chronionej oraz Zakładach Aktywizacji Zawodowej. Przedstawił dane statystyczne dotyczące kontroli przeprowadzonych w ostatnich latach i wskazał obszary, w których najczęściej stwierdzano nieprawidłowości. Zaznaczył, że nadrzędnym celem Inspekcji jest nie tylko eliminowanie uchybień, ale także wspieranie pracodawców w tworzeniu bezpiecznych i dostępnych miejsc pracy.
„Równość zaczyna się od dostępności”
Monika Frenkel, Pełnomocniczka Wojewody Małopolskiego do Spraw Równego Traktowania, podzieliła się doświadczeniami z działań podejmowanych w województwie małopolskim. Wskazała na korzyści, jakie niesie ze sobą równe traktowanie w administracji publicznej, a także na wyzwania, które nadal stoją przed instytucjami. Jej wystąpienie pokazało, jak ważna jest wymiana doświadczeń pomiędzy regionami oraz tworzenie wspólnych standardów w zakresie równości.
Urszula Kalinowska, Koordynator do Spraw Dostępności w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim, przedstawiła rozwiązania wdrożone w urzędzie, które zapewniają osobom ze szczególnymi potrzebami dostęp do usług administracji. Omówiła standardy obsługi klienta, zwracając uwagę na konieczność indywidualnego podejścia i profesjonalizmu w kontaktach z obywatelami.
Mariusz Kowalski, Pełnomocnik Wojewody Warmińsko-Mazurskiego do Spraw Osób Niepełnosprawnych i Równego Traktowania, zaprezentował wystąpienie dotyczące rozwiązań wdrożonych w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim na rzecz klientów ze szczególnymi potrzebami. Wskazał na praktyczne działania, które ułatwiają osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z usług administracji, podkreślając rolę instytucji publicznych w wyrównywaniu szans i eliminowaniu barier.
Konferencja „Dostępność i zatrudnienie” była ważnym wydarzeniem podkreślającym znaczenie współpracy administracji publicznej, instytucji kontrolnych i organizacji wspierających osoby z niepełnosprawnościami. Wystąpienia ekspertów i praktyków pozwoliły uczestnikom spojrzeć na problematykę równości i dostępności z wielu perspektyw – prawnej, kontrolnej, społecznej i praktycznej.
W czasie wydarzenia zorganizowano, punkt informacyjny Okręgowego Inspektoratu Pracy w Olsztynie, gdzie uczestnicy mogli uzyskać porady prawne oraz materiały dotyczące praw pracowniczych i programów prewencyjnych Państwowej Inspekcji Pracy.