Budownictwo pod lupą – konferencja „Ryzyko w budownictwie – aspekty teoretyczne i praktyczne”

W dniu 16 maja 2025 r. odbyła się konferencja pt. „Ryzyko w budownictwie – aspekty teoretyczne i praktyczne”, zorganizowana przez Wydział Geoinżynierii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie we współpracy z Okręgowym Inspektoratem Pracy w Olsztynie. Wydarzenie było ostatnim akcentem Tygodnia Bezpieczeństwa w Budownictwie.

W konferencji uczestniczyli m.in. Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy, Zbigniew Janowski – Wiceprzewodniczący Rady Ochrony Pracy i Przewodniczący Związku Zawodowego „Budowlani”, Jarosław Kowalczyk, Okręgowy Inspektor Pracy w Olsztynie, członkowie Warmińsko-Mazurskiej Rady ds. Bezpieczeństwa Pracy w Budownictwie, przedstawiciele: służby bhp, partnerów społecznych, samorządu inżynierów oraz środowiska naukowego i pracodawców

Konferencję otworzył dr inż. Jacek Zabielski, prodziekan ds. rozwoju na Wydziale Geoinżynierii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, który powitał uczestników konferencji i podkreślił znaczenie integracji nauki, nadzoru i praktyki wokół wspólnego celu, jakim jest poprawa bezpieczeństwa w budownictwie.

Efekty trzyletniej kampanii – dane, które przemawiają

Następnie głos zabrał Marcin Stanecki, prezentując dane dotyczące trzyletniej kampanii „Budowa. STOP wypadkom” , która objęła lata 2022–2024:

„Niemal 22 tysiące kontroli na placach budów, ponad 110 tysięcy decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności – to efekt intensywnej pracy naszych inspektorów. Dzięki temu realnie zapobiegliśmy wielu wypadkom, a liczba śmiertelnych upadków z wysokości zmniejszyła się o połowę”.

W czasie tych działań inspektorzy pracy wydali m.in.:

ponad 11 tys. decyzji wstrzymujących pracę z powodu zagrożenia życia lub zdrowia,
5,9 tys. decyzji o skierowaniu pracowników do innych zadań, jeśli nie mieli kwalifikacji lub wykonywali prace niebezpieczne,
ponad 9,7 tys. decyzji zakazujących użytkowania niebezpiecznych maszyn i urządzeń.

Głos strony społecznej

Zbigniew Janowski, wiceprzewodniczący Rady Ochrony Pracy i przewodniczący Związku Zawodowego „Budowlani”, podkreślił konieczność dalszych działań systemowych:

„Ważne, aby działania kontrolno-prewencyjne Państwowej Inspekcji Pracy w sektorze budownictwa były kontynuowane. Rada Ochrony Pracy zamierza uwzględniać ten obszar w swoich pracach, ponieważ skala zagrożeń w tej branży wciąż jest niepokojąca.”

„Bezpieczeństwo to inwestycja, nie koszt”

W ostatnim z wystąpień otwierających konferencję głos zabrał Jarosław Kowalczyk, Okręgowy Inspektor Pracy w Olsztynie – gospodarz wydarzenia i organizator konferencji, który podkreślił kluczową rolę konsekwentnych działań kontrolnych i edukacyjnych:

„Bezpieczeństwo pracy na budowie nie może być traktowane jako koszt – to inwestycja, która przynosi realne korzyści: ratuje zdrowie, życie i reputację firm. Jako Okręgowy Inspektorat Pracy konsekwentnie działamy na rzecz poprawy warunków pracy w regionie, współpracując z wykonawcami, inwestorami i służbami BHP. Nasze działania nie kończą się na kontroli – stawiamy także na edukację i profilaktykę.”

Wiedza, doświadczenie i innowacje

Dalsza część konferencji zawierała referaty merytoryczne, prezentacje ekspertów branżowych oraz wystąpienia przedstawicieli OIP w Olsztynie, w tym starszego inspektora pracy - specjalisty Radosława Żebrowskiego, który zaprezentował praktyczne przykłady nieprawidłowości stwierdzanych na placach budów oraz sposoby ich skutecznego eliminowania. W programie konferencji znalazły się wystąpienia dotyczące aktualnych wyzwań, dobrych praktyk oraz nowoczesnych metod edukacyjnych. Referaty wygłosili m.in.:

Włodzimierz Wiśniewski – członek Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP – „Bezpieczna organizacja budowy z perspektywy inspektora bhp”,
Urszula Gawrysiak – dyrektor Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie – „Bezpieczeństwo w budownictwie: aktualne wyzwania i postulaty zmian”,
dr inż. Piotr Bogacz – przedstawiciel Warmińsko-Mazurskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa – „ Bezpieczna organizacja budowy z perspektywy inżyniera budowy”,
Adam Sękowski i Grzegorz Sokołowski – przedstawiciele firmy VISUS VR, którzy zaprezentowali możliwości szkoleń BHP z wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości – „Nowoczesne metody szkoleniowe – zastosowanie symulacji VR” oraz „Treningi praktyczne VR w edukacji bhp”.

Wspólny cel – budownictwo bez wypadków

Z danych przedstawionych podczas konferencji wynika, że największa liczba nieprawidłowości występuje na małych budowach, gdzie nawet 90 proc. kontroli ujawnia naruszenia przepisów bhp. Wciąż powracającymi problemami są: brak zabezpieczeń przy pracach na wysokości, niewłaściwe użytkowanie rusztowań, niewystarczające szkolenie pracowników oraz słaby nadzór.

Uczestnicy zgodnie podkreślali, że kluczową rolę powinien odegrać inwestor – to on dysponuje środkami, wybiera wykonawców i decyduje o systemach zarządzania bezpieczeństwem. Wymaga to jednak odpowiednich rozwiązań legislacyjnych oraz większej świadomości wszystkich stron procesu inwestycyjnego. Problem rozdrobnienia rynku, brak wykwalifikowanej kadry i niski poziom kultury bezpieczeństwa to wyzwania, z którymi sektor wciąż musi się mierzyć.

Podziękowania i kontynuacja działań

Konferencja „Ryzyko w budownictwie – aspekty teoretyczne i praktyczne” była nie tylko podsumowaniem trzyletniej kampanii, ale także ważnym głosem w sprawie przyszłości bezpieczeństwa pracy w budownictwie. Dzięki aktywnemu udziałowi przedstawicieli nauki, administracji, organizacji społecznych i środowiska zawodowego udało się stworzyć przestrzeń do wymiany doświadczeń i inspiracji na kolejne działania.

Okręgowy Inspektorat Pracy w Olsztynie dziękuje wszystkim prelegentom, uczestnikom i partnerom: Polskiej Izbie Gospodarczej Rusztowań i Deskowań, Warmińsko-Mazurskiej Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa i Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Pracowników Służby BHP Oddział w Olsztynie za udział, zaangażowanie i wymianę doświadczeń. Wierzymy, że wspólnie uda się nam krok po kroku zbliżyć do celu, jakim jest budownictwo wolne od wypadków.